Omurilik Görevleri
Omurilik Görevleri, Yaşamsal faaliyetlerimizi sündürebilmemiz için bedenimizin sergilediği istemli ya da refleks davranışların, duyu organlarımız aracılığıyla iletilen mesajlara kazandırılan anlamlar sonucu ilgili organlara bilgi ve komut aktarımı bir bütün olarak "sinir sistemi" adı verilen ve milyarlarca sinir hücresinden oluşan bir yapıyla sağlanır.
Anatomik olarak bakıldığında beyin ve omuriliğin (Medulla spinalis) yer aldığı "merkezi sinir sistemi" ve kranial ve spinal sinirlerin buılunduğu "periferik sinir sistemi" olarak iki genel yapıda incelenmesi olasıdır.
Omurilik ilginç bir şekilde embriyolojik sinirsel tüpün çok az olarak değişikliğe uğrayarak, gelişmesinin başında bulunan cenindeki konumunu yetişkin insan vücudunda da koruyabilen, kalıtımsal olarak ortak fizyolojik özelliklere sahip insan türünde en eski olan merkezi sinir sistemi parçasıdır. İnsan embriyosunda henüz ilk üç haftalık gelişim esnasında sinir sisteminin temelleri atılmaktadır. İnsan yaşamının başlangıcının ilk üç ayına kadar, başka bir deyişle embriyo döneminde omurilik kanalının tamamını kaplayan omurilik, kemik ve sinir dokusunun farklı büyüme şekli ve hızından dolayı yavaş yavaş yukarı çekilerek, boyu erişkin insanda normal konumuna ulaşıncaya kadar kısalır. Omurilik, yapısı ve işleviyle oldukça kompleks olan insan vücudunun en ilgi uyandıran oluşumlarından biridir.
Omurilik Görevleri Nelerdir?
Omurilik, vücudumuzun istemsiz davranışlarının düzenlendiği ve öğrenilen bazı davranışların aynı etkiyle karşılaşıldığında aynı tepki olarak verilmesini sağlayan davranışlar merkezidir.
Merkezi sinir sistemimizin görevlerinden birçoğu beynin direkt yardımı olmaksızın omurilikte gerçekleşir. Özellikle de kas hareketlerinin kontrolüne olanak sağlayan pek çok özgün refleks burada entegre olur.
Refleks kavramı kısaca dışarıdan gelen herhangi bir uyarıya isteğimiz dışında, bilinçli ve düşünülmüş olmadan yanıt vermemiz şeklinde açıklanır. En basit refleks yayında ise reseptör organ, afferent nöron, efferent nöron ve effektör organ olarak dört temel eleman bulunur. Yalnızca iki nöron ve bunların aksonları tarafından oluşturulan bu refleks yayına basit refleks denir. Nöron adedinin ikiden fazla olduğu durumlarda bu refleks endirekt ya da polisinaptik refleks olarak anılır. Omurilikteki bu refleks yaylarının kas kasılmasını sağlanmasında ve bu sayede vücut pozisyonunun korunmasında çok büyük önemi mevcuttur.
Vücudu adeta bir ağ gibi sararak beyne ulaşan sinirler omurilikte çapraz bir yapıda ilerler. Bunun neticesinde vücudun sağ kısmını beynin sol lobu ve sol kısmını ise beynin sağ lobu yönetmiş olur.
Omurilik beyin ve sinir hücreleri arasındaki bilgi akışını sağlayan hayati önem taşıyan, herhangi bir nedenle zedelenmesi ya da yaralanması durumlarında çok vahim sonuçlar ortaya çıkan bir yapıdır. Bu nedenle etrafı beyin gibi üç katlı zar, omurilik sıvısı ve omurlarla kaplı olarak, omurgamızın içinde muhafaza edilmiştir.
Omuriliğin Görevlerini Tam Yapamamasına Neden Olan Bazı Klinik Durumlar- Omurilik yarı kesisi: Farklı seviyelerde herhangi bir doku bozukluğu ile meydana gelir. Motor nöron zayıflığı, ağrı ve ısı duyusunun kaybı, proprioseptif ve titreşim duyularında azalma görülür.
- Omurilik tam kesisi: Omurilik beşinci boyun segmentinin üstünde bir yerde kesilirse solunum yetmezliği ve ölüme yol açar. Daha altında bir kısımda oluşursa felç ve tam duyu kaybı vardır. Solunum ve dolaşım bozukluğu izlenir, refleks yolları sağlam olmasına karşın onlar da kaybolur.
- Syringomyeli, Hidromyeli: Beyin omurilik sıvısının, omurilikte kavite oluşturması nedeni ile gelişir. Hastada skolyoz (Omurga eğriliği), duyu kayıpları, kas güçsüzlüğü, spastisite, mesane ve gaita kontrolünde kayıp, kronik ağrı izlenir.
- Transvers Miyelit: Omuriliğin iltihaplanması sonucunda oluşan bir hastalığın sonucudur. Yetişkin ya da çocuklarda görülebilir ve hasta felç olur.
20.01.2024 02:45:49
Omurilik Görevleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
