Omurilik kisti, omuriliğin içindeki kanalın genişlemesiyle oluşur. Bu tıpta Sirengomiyeli olarak tanımlanır. Bu kanalın tıkanması sonucunda kist meydana gelir. Normalde bu kanalda BOS denilen beyin omurilik sıvısı dolaşmaktadır. Genellikle kist oluşumuna omurilik tümörleri, omurilik yaralanmaları ve değişik enfeksiyonlar neden olabilir.
Bu rahatsızlığın tedavi edilmesi için, beyin omurilik sinir cerrahisi doktorlarının birlikte çalışması gerekir. Bu kistler doğumsal kaynaklı ya da sonradan edinsel kaynaklı olabilir.
Sirengomiyeli genellikle beyin sapına uzayan omurilik merkezi kanalında olan uzun boşluklardan dolayı oluşan kronik ve yavaş ilerleyen bir rahatsızlıktır. Hastalarda bilinç kaybı, daha çok üst kolda musküler atrofi ile tropik değişikliklere neden olur. Şiddetli olgularda üst kolda omurilik yolu dejenerasyonu belirtileri oluşur. Üst servikal ve üst torasik omurga bölgeleri bundan en fazla etkilenen alanlardır. Genellikle posteriyor boynuzun tabanında görülen kistik boşluk, bazen merkezi kanala doğru uzama gösterir. Şekil olarak boşluk farklılık gösterebilir. Oval, yuvarlak, yarığa benzer ya da şekilsiz olabilir. Çoğunlukla koyu, sarı ve sıvı proteinli olan boşluk, gliyal dokudan oluşan duvarla çevrili olur. Kist omuriliğin hangi bölgesini etkilerse, genişleme olur. Bu daha çok enine düzlükte etkili olur. Kist yayıldıkça daha az dayanıklı gri maddeyi etkili bir şekilde etkiler. Yoğun olan beyaz madde ise bundan az etkilenir. Bazen bu genişleme kemik erozyonu ya da anteropasterior diyametre genişlemesine neden olabilir.
Omurilikte kist belirtileri nelerdir?
Duyusal semptomlar: En fazla 20-40 yaş arası hastalarda etkili olur. Bazen yaşam boyu etkili olur. Erkekler bu belirtilerden kadınlara göre daha fazla etkilenir. Hissizlik, formikasyon, karıncalanma, donuk bir his oluşur. Meydana gelen ağrı şiddetli ve ısrarcı olur, omuz ve üst koldaki kök ağrısındaki karakteristik özellikleri gösterir.
Motor semptomlar: Boşluğun anteriyor boynuza yayılmasıyla hastada güçsüzlük, kuvvet kaybı görülür. Bu ilk başta ellerdeki küçük kaslarda olur. Bunun nedeni lezyonun genellikle servikotorasik bölgede başlamasındandır. Bundan sonra ön kolda, kolda ve omuzda etkili olur. Güç kaybı nadir olarak şiddetli olur. Ayrıca büzücü kasları nadiren etkiler.
Tropik belirtiler: Hastalarda genellikle yüzde ve üst organlarda aşırı terleme ya da terleyememe görülebilir. Horner sendromu görülebilir, doku kalınlaşması, deri ülseri, pigmentasyon görülebilir.
Diğer belirtiler: Hastalarda çarpık parmaklar, kula ve saç anomalileri, boyun kısalmalı servikal vertebra füzyonu gibi belirtiler görülebilir.
Omurilikte kist nasıl teşhis edilir?
Hastalarda görülen klinik belirtiler teşhisi kolaylaştırır. Özellikle üst kolda ağrı, boyuna vuran ağrı kistle karakterizedir. Ancak ilk aşamalarda ya da hızlı seyreden olgularda teşhis daha zor olur. Tomografi omurilikteki kisti gösterse de boşluğun tam boyutunu görmek zor olabilir. Özellikle torasik bölgede olan boşluk tam görülmez. MR tetkiki bu konuda daha kesin teşhis sağlar.
Omurilikte kist tedavisi nasıl yapılır?
Hastalarda oluşan ağrının giderilmesinde, ağrı şiddetinin azaltılmasında akupunktur tedavisi uygulanabilir. Ancak bu sadece ağrı için etkili olur, kisti tedavi etmez. Eğer kistin cerrahi yolla alınması mümkün olursa, ameliyatla alınabilir. Ancak omurilik ameliyatları felç olma riski taşımaktadır. Bu nedenle Uzman bir doktorun bu kararı alması gerekir. Bunun dışında hastalara fizik tedavi uygulanabilir. Bununla ağrı etkisi azaltılabilir. Hastaların ağır kaldırmaması, ağır işler yapmaması, ters hareketten kaçınması, uzun süre aynı pozisyonda kalmaması gibi önlemler alması gerekir.
