Omurilik Daralması

Omurilik daralması, omurilik, omur gövdelerinin arkasındaki kanalda bulunan bir yapıdır. Başın hemen arka kısmında başlayarak aşağıya uzanır. Omurgada boyun, göğüs, bel ve sakral bölge olmak üzere dört ayrı omur gurubu vardır. Omurilik kanalı daralması daha çok bel ve boyun bölgesinde görülür. Bel bölgesinde beş adet omur vardır. Bu bölge beden ağırlığının en çok yoğunlaştığı omurga bölgesidir. Burada yer alan diğer anatomik oluşumlar; omurlar arasında bulunan disk (Bel fıtığı bu yapıdan oluşur), omurların birbirleriyle eklem yaptığı faset eklemler, omurların gövdesinin arkasından geçen kuvvetli bağ dokusu ve omurilik kesesi arkasında yer alan sarı bağdır.

Omurilik kanal daralması; bel bölgesinde bulunan dokuların zaman içerisinde kalınlaşarak kireçlenmesi ve omuriliğin geçtiği kanalı daraltması ile oluşur. Genellikle hareketsizlik sonucu meydana gelen bu rahatsızlığa. Ağır iş temposu ve fazla kilo da sebep olabiliyor. En çok ellili yaşlardan sonra görülmeye başlanan omurilik daralması, erken tedavi edilmezse hastanın yaşam kalitesini düşürebiliyor ve onu yatağa mahkûm edebiliyor.

Omurilik kanalındaki daralma, doğuştan ya da sonra da olma sebeplerle olabilir. Rahatsızlık daha çok egzersiz yapmama ve hareketsizlik sonucu meydana gelir. Bunların yanı sıra ağır işte çalışmak, fazla kilo almak, sigara kullanımı, yaşlanmaya bağlı omurilikte oluşan kireçlenmeler, artrit, bel fıtığı, skolyoz ve genetik faktörler gibi nedenlerde omurilik daralmasına sebep olabilir.

Daralma bütün omurga kanalında olabileceği gibi sadece belli bir bölgede de görülebilir. Boyun bölgesindeki daralma omurilik hasarına neden olabilir ve hastada denge problemi yaratabilir. Bel bölgesindeki daralmaya bağlı olarak bacak ağrısı, bel ağrısı, bacaklarda güçsüzlük ve uyuşukluk gibi belirtiler görülebilir. Bacaklardaki bu ağrılar tipik olarak kalçadan başlar ve diz bölgesine kadar yayılır. Bazı durumlarda tüm bacağa yayılabilir, tek veya iki taraflı olabilir. Ağrılar ayakta durunca ve yürüyünce şiddetlenir. Aynı şekilde oturmak, çömelmek veya yatmak gibi değişiklikleri de ağrıya sebep olabilir. Omurilik kanal çapı genişlediği için hastalar öne eğilerek yürürler. Oturulduğunda ağrının geçmesi ise omurga kanalı daralması için çok normal bir bulgudur.

Hastalığın ilerlediği durumlarda sakral kök tutulmasına bağlı olarak idrar ve gaita kaçırması olabilir. Boyundaki omurilik kanalı daralmasına bağlı olarak her iki kolda ağrı, uyuşma, güçsüzlük ve denge bozukluğu görülebilir. Omurilik daralması sonucu oluşan hasar kalıcı olabilir ve hastanın denge problemi düzelmeyebilir.

Tedavi seçenekleri: İlerlememiş olgularda hastaya cerrahi olmayan yöntemler yani yatak istirahati, ilaç tedavisi, fizik tedavi, spinal enjeksiyonlar uygulanabilir. İlaç tedavisinde basit ağrı kesici ilaçlarda narkotik gurubu çok çok şiddetli ağrı kesici ilaçlara kadar birçok ilaç kullanılabilir. Ancak bunların gerekliliği ve hangisini ne dozda kullanılacağı hekimin karar vermesi gereken bir durumdur. Epidural enjeksiyonda cerrahi dışı tedavi yöntemlerinden birisidir. Bu uygulamada sinirleri saran zar tabakası dışındaki epidural boşluğa kortizon uygulanır. Eğer başarı sağlanırsa daha sonra tekrarı gerekebilir. Fizik tedavi uzmanının kararı sonrası yapılacak olan fizik tedavi uygulamalarında ise ağrıyı kesmek veya tolere edilebilir düzeylere kadar azaltmak, kasları güçlendirme ve hareket serbestliği sağlamak temel amaçtır.

Ancak nörojenik kladikasyon dediğimiz hastanın zamanla yürüyüş mesafesinin azalması ve beraberinde bacaklarda kramp ve kasılma varsa, bacaklarda kuvvet kaybı durumunda, idrar torbası ile bağırsak problemi olan ve hastanın yaşan kalitesinin düştüğü durumlarda cerrahi tedavi uygulanmalıdır. Cerrahide amaç omurilik kesesi ve içindeki sinirlere olan basının kaldırılmasıdır. Bu ameliyatın tıp literatüründeki adı, lomber dekompresyon ameliyatıdır. Bel omurilik kanalı daralması çok ileri dejeneratif bir süreç olduğundan hastaların bazılarında omurların birbiri üzerinde kayması söz konusu olabilir. Bu durumda omurilik gevşetme ameliyatına ek olarak hastanın kayan omurlarının sabitlenmesini sağlayan vida uygulaması gerekebilir. Hastalar ameliyat sonrası dönemde bel sağlıklarına dikkat etmeli ve bel ağrısı yaratacak aktivitelerden sakınmalıdır.